เฉลยแบบฝึกหัดคณิตศาสตร์ ม.2 การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นผลต่างของกำลังสอง แบบฝึกหัด 5.4 ข้อ 2
2. จงแยกตัวประกอบของพหุนามต่อไปนี้
วิธีคิด
สูตรการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นผลต่างของกำลังสอง
\(\mathsf{A^2 \, – \, B^2 = (A + B)(A \, – \, B)}\)
เมื่อ A แทนพจน์หน้า และ B แทนพจน์หลังของพหุนามดีกรีสอง
 
1) \(\small\mathsf{{(a \; – \, 2)}^2 \, – \, 1}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{{(a \; – \, 2)}^2 \, – \, 1}\)
  =  \(\small\mathsf{{(a \; – \, 2)}^2 \, – \, 1^2}\)
  =  [(a – 2) + 1][(a – 2) – 1]
  =  (a – 1)(a – 3)
ตอบ  (a – 1)(a – 3)
 
2) \(\small\mathsf{25 \; – \, {(y + 1)}^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{25 \; – \, {(y + 1)}^2}\)
  =  \(\small\mathsf{5^2 \; – \, {(y + 1)}^2}\)
  =  [5 + (y + 1)][5 – (y + 1)]
  =  (6 + y)(4 – y)
ตอบ  (6 + y)(4 – y)
 
3) \(\small\mathsf{{(x + 2)}^2 \, – \, 4}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{{(x + 2)}^2 \, – \, 4}\)
  =  \(\small\mathsf{{(x + 2)}^2 \, – \, 2^2}\)
  =  [(x + 2) + 2][(x + 2) – 2]
  =  (x + 4)(x)
  =  x(x + 4)
ตอบ  x(x + 4)

 
4) \(\small\mathsf{{(x \; – \, 3)}^2 \, – \, 36}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{{(x \; – \, 3)}^2 \, – \, 36}\)
  =  \(\small\mathsf{{(x \; – \, 3)}^2 \, – \, 6^2}\)
  =  [(x – 3) + 6][(x – 3) – 6]
  =  (x + 3)(x – 9)
ตอบ  (x + 3)(x – 9)

 
5) \(\small\mathsf{81 \; – \, {(x + 5)}^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{81 \; – \, {(x + 5)}^2}\)
  =  \(\small\mathsf{9^2 \; – \, {(x + 5)}^2}\)
  =  [9 + (x + 5)][9 – (x + 5)]
  =  (14 + x)(4 – x)
ตอบ  (14 + x)(4 – x)

 
6) \(\small\mathsf{x^2 \; – \, {(2x + 1)}^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{x^2 \; – \, {(2x + 1)}^2}\)
  =  [x + (2x + 1)][x – (2x + 1)]
  =  (3x + 1)(-x – 1)
  =  (3x + 1)(-1)(x + 1)
  =  (-1)(3x + 1)(x + 1)
ตอบ  (-1)(3x + 1)(x + 1)

 
7) \(\small\mathsf{4x^2 \; – \, {(x \; – \, 2)}^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{4x^2 \; – \, {(x \; – \, 2)}^2}\)
  =  \(\small\mathsf{{(2x)}^2 \; – \, {(x \; – \, 2)}^2}\)
  =  [2x + (x – 2)][2x – (x – 2)]
  =  (3x – 2)(x + 2)
ตอบ  (3x – 2)(x + 2)

 
8) \(\small\mathsf{{(2x + 3)}^2 \, – \, 25x^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{{(2x + 3)}^2 \, – \, 25x^2}\)
  =  \(\small\mathsf{{(2x + 3)}^2 \, – \, {(5x)}^2}\)
  =  [(2x + 3) + 5x][(2x + 3) – 5x]
  =  (7x + 3)(-3x + 3)
ตอบ  (7x + 3)(-3x + 3)

 
9) \(\small\mathsf{{(x + 6)}^2 \, – \, {(x + 4)}^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{{(x + 6)}^2 \, – \, {(x + 4)}^2}\)
  =  [(x + 6) + (x + 4)][(x + 6) – (x + 4)]
  =  (x + 6 + x + 4)(x + 6 – x – 4)
  =  (2x + 10)(2)
  =  2(x + 5)(2)
  =  4(x + 5)
ตอบ  4(x + 5)

 
10) \(\small\mathsf{{(x \; – \, 8)}^2 \, – \, {(x \; – \, 5)}^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{{(x \; – \, 8)}^2 \, – \, {(x \; – \, 5)}^2}\)
  =  [(x – 8) + (x – 5)][(x – 8) – (x – 5)]
  =  (x – 8 + x – 5)(x – 8 – x + 5)
  =  (2x – 13)(-3)
  =  -3(2x – 13)
ตอบ  -3(2x – 13)

 
11) \(\small\mathsf{{(3x + 2)}^2 \, – \, {(x \; – \, 1)}^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{{(3x + 2)}^2 \, – \, {(x \; – \, 1)}^2}\)
  =  [(3x + 2) + (x – 1)][(3x + 2) – (x – 1)]
  =  (3x + 2 + x – 1)(3x + 2 – x + 1)
  =  (4x + 1)(2x + 3)
ตอบ  (4x + 1)(2x + 3)

 
12) \(\small\mathsf{{(4x \; – \, 3)}^2 \, – \, {(5x + 2)}^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{{(4x \; – \, 3)}^2 \, – \, {(5x + 2)}^2}\)
  =  [(4x – 3) + (5x + 2)][(4x – 3) – (5x + 2)]
  =  (4x – 3 + 5x + 2)(4x – 3 – 5x – 2)
  =  (9x – 1)(-x – 5)
  =  (9x – 1)(-1)(x + 5)
  =  (-1)(9x – 1)(x + 5)
ตอบ  (-1)(9x – 1)(x + 5)

 
13) \(\small\mathsf{9{(x \; – \, 7)}^2 \, – \, 100x^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{9{(x \; – \, 7)}^2 \, – \, 100x^2}\)
  =  \(\small\mathsf{3^2{(x \; – \, 7)}^2 \, – \, {(10x)}^2}\)
  =  \(\small\mathsf{{[3(x \; – \, 7)]}^2 \, – \, {(10x)}^2}\)
  =  \(\small\mathsf{{(3x \; – \, 21)}^2 \, – \, {(10x)}^2}\)
  =  [(3x – 21) + 10x][(3x – 21) – 10x]
  =  (13x – 21)(-7x – 21)
  =  (13x – 21)(-7)(x + 3)
  =  (-7)(13x – 21)(x + 3)
ตอบ  (-7)(13x – 21)(x + 3)

 
14) \(\small\mathsf{144x^2 \; – \, {(2x \; – \, 3)}^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{144x^2 \; – \, {(2x \; – \, 3)}^2}\)
  =  \(\small\mathsf{{(12x)}^2 \; – \, {(2x \; – \, 3)}^2}\)
  =  [12x + (2x – 3)][12x – (2x – 3)]
  =  (12x + 2x – 3)(12x – 2x + 3)
  =  (14x – 3)(10x + 3)
ตอบ  (14x – 3)(10x + 3)

 
15) \(\small\mathsf{25x^2 \; – \, 16{(x \; – \, 5)}^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{25x^2 \; – \, 16{(x \; – \, 5)}^2}\)
  =  \(\small\mathsf{{(5x)}^2 \; – \, 4^2{(x \; – \, 5)}^2}\)
  =  \(\small\mathsf{{(5x)}^2 \; – \, {[4(x \; – \, 5)]}^2}\)
  =  \(\small\mathsf{{(5x)}^2 \; – \, {(4x \; – \, 20)}^2}\)
  =  [5x + (4x – 20)][5x – (4x – 20)]
  =  (5x + 4x – 20)(5x – 4x + 20)
  =  (9x – 20)(x + 20)
ตอบ  (9x – 20)(x + 20)

 
16) \(\small\mathsf{{(5x + 3)}^2 \, – \, 121x^2}\)
วิธีทำ
\(\small\mathsf{{(5x + 3)}^2 \, – \, 121x^2}\)
  =  \(\small\mathsf{{(5x + 3)}^2 \, – \, {(11x)}^2}\)
  =  [(5x + 3) + 11x][(5x + 3) – 11x]
  =  (16x + 3)(-6x + 3)
  =  (16x + 3)(-3)(2x – 1)
  =  (-3)(16x + 3)(2x – 1)
ตอบ  (-3)(16x + 3)(2x – 1)